Ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης, το φτωχόπαιδο από την Σμύρνη που κατάφερε με το μυαλό, τις ικανότητες και την τύχη να γίνει ο μεγαλύτερος επιχειρηματίας της εποχής του. Πέθανε από μυασθένεια σε νοσοκομείο του Παρισιού έχοντας στο προσκέφαλο του την κόρη του Χριστίνα. Τα τελευταία του λόγια : ΄΄…Τι να τα κάνω τα πλούτη. Ότι και αν απόκτησα, βουλιάζουν στην άμμο…΄΄.
Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του είχε εκμυστηρευτεί στην κόρη του Χριστίνα τις επιθυμίες του. Να ενδιαφερθεί για το Ίδρυμα που έφερε το όνομα του αδερφού της και να του υποσχεθεί ότι θα αγοράσει για το ελληνικό κράτος έναν μεγάλο αριθμό πολεμικών αεροπλάνων. Η μοναδική κληρονόμος του δεν εκπλήρωσε την επιθυμία του πατέρα της για την δωρεά στο Ελληνικό κράτος μετά από την παρότρυνση των συμβούλων της πως η πρόθεση του πατέρα της δεν ήταν τόσο επιθυμία, όσο…παραλήρημα.Όταν έφυγε από την ζωή ο Ωνάσης, η επιχειρηματική του αυτοκρατορία απλωνόταν σε όλο τον κόσμο σε τουλάχιστον 70 τομείς. Από την ναυτιλία, την αερόπλοια αλλά και επιχειρήσεις σε μεταφορικά μέσα ξηράς.
Τα αποφθέγματα του Ωνάση :΄΄…Στη δουλειά σου να είσαι σοβαρός και στη ζωή σου τρελός…΄΄.
΄΄…Ποτέ δεν κατάλαβα την προτροπή «την υπογραφή σου και το κάτω το κεφάλι σου να προσέχεις που τα βάζεις». Έτσι χάνεις σίγουρα και στις δουλειές και στη ζωή…΄΄.
Αριστοτέλης Ωνάσης: ο «ύποπτος» - Πώς τον παρουσίαζαν τα αρχεία του FBI* 800 σελίδες ανώνυμων πληροφοριών, εκθέσεων και κουτσομπολίστικων σημειωμάτων
* Γιατί τον υποπτεύονταν οι Αμερικανοί και πώς ξεγελούσε τις διωκτικές αρχές τους
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης σκανδάλιζε το αμερικανικό κατεστημένο από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως τον γάμο του με την Τζάκι Κένεντι, που ήταν και η κορυφαία «προσβολή» του έλληνα πλοιοκτήτη στο αμερικανικό υποσυνείδητο. «Το Βήμα» ανακάλυψε τα αρχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ερευνών των ΗΠΑ, της γνωστής ως FBI, για τον Ωνάση. Πρόκειται για περισσότερες από 800 σελίδες ανώνυμων πληροφοριών, εκθέσεων και κουτσομπολίστικων σημειωμάτων που έφθασαν στο γραφείο του πανίσχυρου αρχηγού του FBI Εντγκαρ Χούβερ.
Μερικά από τα έγγραφα ανασύρθηκαν από τους φακέλους όταν ο Ωνάσης φιλοξένησε αρχικά την Τζάκι στο γιοτ του και κατόπιν την παντρεύτηκε. Για τον Χούβερ, που είχε τη μανία να συλλέγει πληροφορίες και κουτσομπολιά για όλους τους ισχυρούς, ήταν προφανώς ιδιαίτερα ευχάριστο να έχει στοιχεία για τον άνθρωπο που παντρεύτηκε τη χήρα της δικής του νέμεσης. Ο Χούβερ είχε ανοιχτή κόντρα τόσο με τον Τζον Κένεντι όσο και πολύ περισσότερο με τον αδελφό του Ρόμπερτ, που ήταν πολιτικός προϊστάμενός του, ως υπουργός Δικαιοσύνης.
Ενα γεγονός είναι σαφές από τα αρχεία της αμερικανικής υπηρεσίας: ο Ωνάσης είχε ορκισμένους εχθρούς από τα πρώτα βήματα της καριέρας του στο Μπουένος Αϊρες. Το FBI και άλλες υπηρεσίες ήταν αποδέκτες αλλεπάλληλων ανώνυμων και μη σημειωμάτων που κατηγορούσαν τον σμυρνιό επιχειρηματία για τα πιο απίθανα πράγματα.
Ο Χούβερ είχε στην κατοχή του πληροφορίες που συνέδεαν τον Ωνάση με συνεργασία με τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του πολέμου ως συμμετοχή στον σχεδιασμό της δολοφονίας του προέδρου Τζον Κένεντι για λογαριασμό της μαφίας. Οι περισσότερες «πληροφορίες» έπειτα από ενδελεχείς έρευνες των αμερικανικών υπηρεσιών αποδείχθηκαν αναληθείς. Παρ' όλα αυτά οι προσωπικοί αντίπαλοί του στην ελληνική κοινότητα της Αργεντινής και αργότερα ο αντίζηλός του Σταύρος Νιάρχος κατάφερναν να κινητοποιούν τις αμερικανικές διωκτικές αρχές προκαλώντας σοβαρά ζητήματα γύρω από τις δραστηριότητες του Ωνάση.
Το δεύτερο παράδοξο που προκύπτει από τα αμερικανικά αρχεία είναι η εκπληκτική ικανότητά του να ξεγλιστράει μέσα από τις δαγκάνες του FBI, της CIA, ακόμη και της Υπηρεσίας Ερευνών του αμερικανικού ναυτικού (ΟΝΙ, Office of Naval Investigations). Κάθε φορά που τα πράγματα δυσκόλευαν για τον Ωνάση, κατάφερνε με κάποιον τρόπο να ξεγελάσει τις αμερικανικές διωκτικές αρχές και να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά από αυτές. Ακόμη και τη δεκαετία του '50, όταν ανακηρύχθηκε σε «ύψιστο κίνδυνο για την αμερικανική εθνική ασφάλεια» ύστερα από συστηματικές πιέσεις του Νιάρχου, ο έλληνας εφοπλιστής κατάφερε να ξεφύγει με μικρό σχετικά κόστος.
*Ιστορικό το κάρφωμα
Αύγουστος 1942. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη και ο Ωνάσης έχει αρχίσει την επιχειρηματική δραστηριότητά του στο Μπουένος Αϊρες και στη Νέα Υόρκη. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τού είχε δώσει ειδική βίζα διαμονής στις ΗΠΑ από το καλοκαίρι του 1942.
Η Αργεντινή υποτίθεται ότι διατηρούσε ουδέτερη στάση στον πόλεμο, αλλά οι Σύμμαχοι θεωρούν ότι έκλινε προς τον Αξονα. Το Μπουένος Αϊρες είναι γεμάτο από πράκτορες και των δύο πλευρών που προσπαθούν να συλλέξουν πληροφορίες και να χρησιμοποιήσουν αργεντινές εταιρείες για δικούς τους σκοπούς. Οι γερμανοί πράκτορες χρησιμοποιούσαν την πόλη ως ορμητήριο για το λαθρεμπόριο προϊόντων που αγόραζαν μέσω τρίτων από συμμαχικές χώρες προκειμένου να σπάσουν το εμπάργκο τους.
Ο Ωνάσης είχε ξεκινήσει πριν από μία δεκαετία την καριέρα του στη ναυτιλία και δεν είχε την πρόθεση να δει τα πλοία του επιταγμένα από το αμερικανικό ναυτικό.
Το καλοκαίρι του 1942 προσπαθούσε να πουλήσει δύο τάνκερ ονόματι «Καλλιρρόη» και «Αντιόπη» προτού προλάβουν να τα κατασχέσουν για τις δικές τους πολεμικές ανάγκες οι υπηρεσίες των ΗΠΑ.
Το Γραφείο Ερευνών του ναυτικού παίρνει την εντολή να διεξαγάγει έρευνα για το παρελθόν, τις απόψεις και τις δραστηριότητες του Ωνάση προτού υπογραφεί η συμφωνία του με την αμερικανική κυβέρνηση. Το σημείωμα που ετοίμασαν οι πράκτορες του αμερικανικού ναυτικού στην Αργεντινή έγραφε: «Η αμερικανική πρεσβεία στο Μπουένος Αϊρες έχει λάβει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο ύποπτος έχει εκφράσει απόψεις εναντίον των πολεμικών προσπαθειών των ΗΠΑ και των συμμαχικών χωρών. Πιστεύεται ότι οι δραστηριότητές του ενόσω θα βρίσκεται στην Αμερική πρέπει να γίνουν αντικείμενο παρακολούθησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ γνωρίζει την κατάσταση και συμφωνεί».
Το σημείωμα εστάλη στον Χούβερ από τον αρχηγό της Υπηρεσίας Στρατιωτικής Κατασκοπείας. Ο Χούβερ σε απόρρητη επιστολή του προς τον ναύαρχο Λαντ, επικεφαλής της υπηρεσίας Διοίκησης Ναυτικού που είχε την ευθύνη για τα εμπορικά πλοία στη διάρκεια του πολέμου, έγραφε στις 16 Ιουλίου: «Εχουμε λάβει πληροφορίες από εμπιστευτικές πηγές ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης που φέρεται ως ιδιοκτήτης των τάνκερ "Καλλιρρόη" και "Αντιόπη" σχεδιάζει να αναχωρήσει με αμερικανική αεροπορική εταιρεία από το Μπουένος Αϊρες για τη Νέα Υόρκη την Πέμπτη 12 Ιουνίου 1942...
Στόχος του είναι να διαπραγματευθεί με τις αμερικανικές αρχές την πώληση των τάνκερ. Ο πληροφοριοδότης μάς ενημέρωσε ότι δεν πρέπει να υπάρχει άλλος σκοπός για το ταξίδι αυτό αλλά ανέφερε ότι ο Ωνάσης έχει εκφέρει απόψεις εναντίον των αμερικανικών πολεμικών προσπαθειών και ότι οι κινήσεις και δραστηριότητές του ενόσω βρίσκεται στις ΗΠΑ πρέπει να παρακολουθούνται στενά».
Αμέσως ξεκίνησε μια επιχείρηση παρακολούθησης του Ωνάση, που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη από το καλοκαίρι του 1942, και του συνεταίρου του Νίκου Κονιαλίδη, που είχε την έδρα του στο Λος Αντζελες. Οι ομοσπονδιακοί πράκτορες δεν μπόρεσαν να συλλέξουν ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες εκτός από την επισήμανση ότι ο μεν Ωνάσης έμενε σε σουίτα στο ξενοδοχείο «Ριτζ» στη λεωφόρο Παρκ του Μανχάταν, ο δε Κονιαλίδης στο εξίσου πολυτελές «Μπέβερλι Χιλς Hotel» στην ομώνυμη περιοχή της Καλιφόρνιας. Ο Κονιαλίδης εμφανίζεται σε σχετική αναφορά ως «πλεϊμπόι που δεν έχει ιδιαίτερες επαφές με ξένους ούτε και εμφανίζεται αναμεμειγμένος σε αντιαμερικανικές δραστηριότητες».
*Οι σχέσεις του με τον Αξονα
Ενας άλλος πληροφοριοδότης των αμερικανικών υπηρεσιών έδωσε τις δικές του εξηγήσεις για όσα φερόταν να έχει δηλώσει ο Ωνάσης εναντίον των Αμερικανών. Σχετική έκθεση του FBI έγραφε: «Ο πληροφοριοδότης μάς ενημερώνει ότι ο ύποπτος δεν λειτουργεί εναντίον των αμερικανικών συμφερόντων. Οι δηλώσεις που του αποδίδονται εναντίον των συμμαχικών εθνών μπορεί να προκλήθηκαν από την οργή του λόγω της αποτυχίας της προσπάθειάς του να πάρει άδεια από τις αμερικανικές αρχές για να πουλήσει τα δύο τάνκερ "Καλλιρρόη" και "Αντιόπη", τα οποία είχε μεταφέρει από αμερικανικό στο παναμέζικο νηολόγιο».
Το 1943 οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφορήθηκαν ότι ο πλοίαρχος ενός εκ των πλοίων του Ωνάση είχε δεχθεί προτάσεις από γερμανούς πράκτορες για να κατασκοπεύει για λογαριασμό τους στα ταξίδια τους στον Ατλαντικό. Για μία ακόμη φορά οι Αμερικανοί δεν μπόρεσαν να βρουν στοιχεία που να αναμειγνύουν τον Ωνάση σε παράνομες ενέργειες.
Με το τέλος του πολέμου το FBI άρχισε συστηματική έρευνα για το ποιοι ξένοι επιχειρηματίες με δραστηριότητες στην Αμερική είχαν συνεργασθεί με τους Γερμανούς. Ο Χούβερ σε σημείωμα που έστειλε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποκάλυπτε: «Το γραφείο μας έχει λάβει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Ωνάσης ήταν συνεταίρος σε διάφορες ύποπτες εταιρείες στη διάρκεια του πολέμου και επιδιδόταν συστηματικά στο λαθρεμπόριο καπνού προκειμένου να αποφύγει τους υψηλούς δασμούς. Εχουμε ακόμη ενημερωθεί για κατηγορίες σύμφωνα με τις οποίες συνεργάστηκε σε επιχειρηματικές δραστηριότητες με γερμανικές και ιταλικές εταιρείες κατά τη διάρκεια του πολέμου». Ο Χούβερ ακολουθούσε την αγαπημένη του τακτική σε σχέση και με τον Ωνάση. Πρώτα αναφερόταν σε οποιαδήποτε πληροφορία εξακριβωμένη ή μη και κατόπιν συμπλήρωνε στο τέλος του σημειώματός του: «Η υπηρεσία μας δεν έλαβε ποτέ στοιχεία ή αποδείξεις που να στοιχειοθετούν τις παραπάνω κατηγορίες».
Τα όσα ανέφερε ο Χούβερ βασίζονταν σε μια ανώνυμη επιστολή που έλαβε το FBI από το Μπουένος Αϊρες στις 28 Δεκεμβρίου 1944. Η επιστολή ήταν γραμμένη στα ρωσικά και στα αγγλικά ενώ το FBI δεν μπόρεσε να βρει τον αποστολέα της.
Μεταξύ άλλων ο ανώνυμος πληροφοριοδότης έγραφε: «Πριν από λίγο καιρό πράκτορές σας μου ζήτησαν να σας δώσω πληροφορίες για άτομα που έχουν αναπτύξει αντισημιτικές δραστηριότητες και έχουν συνεργασθεί με τις δυνάμεις του Αξονα». Ενα τμήμα της επιστολής έχει σβησθεί εσκεμμένα από το ιστορικό τμήμα του FBI. Στη συνέχεια ο πληροφοριοδότης από την Αργεντινή έγραφε: «Οσον αφορά τον Αριστοτέλη Ωνάση και τον Νίκο Κονιαλίδη, πρέπει να σας ενημερώσω ότι έχουν δημιουργήσει διάφορες εταιρείες χρησιμοποιώντας άλλα ονόματα. Ηταν μικροί έμποροι καπνού, κατόπιν εκπρόσωποι ναυτιλιακών συμφερόντων και από τότε που άρχισε ο πόλεμος έχουν βγάλει ασύλληπτα πολλά χρήματα. Προκειμένου να μην αποκαλυφθούν οι δραστηριότητές τους, χρησιμοποιούν ονόματα φίλων ενώ οι ίδιοι κάνουν δωρεές στον ελληνικό και στον βρετανικό Ερυθρό Σταυρό. Την ίδια στιγμή βγάζουν όλο και περισσότερα χρήματα συνεργαζόμενοι με εταιρείες που βρίσκονται στη συμμαχική μαύρη λίστα».
Ο πληροφοριοδότης δίνει κατόπιν στοιχεία, διευθύνσεις κτλ. για τους δύο συνεταίρους και προσθέτει: «Μέσω της εταιρείας τους Frutos Argentina αγοράζουν καπνό από τη Ροδεσία και διάφορα άλλα προϊόντα από την Αμερική και τη Βρετανία. Μετά τα πουλάνε σε γερμανικές και ιταλικές εταιρείες μέσω ψεύτικων εταιρειών χρησιμοποιώντας πλαστά χαρτιά και ονόματα».
Η έκθεση προς τον Χούβερ
Ο αρχηγός του FBI ζήτησε από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες συλλογής πληροφοριών να συντάξουν μια συνολική έκθεση για το ποιος ήταν ο Ωνάσης. Πρόκειται για ένα αποκαλυπτικό έγγραφο που καταγράφει την πορεία του έλληνα επιχειρηματία μέσα από εμπιστευτικά στοιχεία πληροφοριοδοτών που συναντήθηκαν με αμερικανούς πράκτορες σε μπαρ και γραφεία του Μπουένος Αϊρες και της Νέας Υόρκης.
Η έκθεση που συνέταξαν έγραφε τα εξής
«Επίσημες συμμαχικές πηγές στο Μοντεβίδεο αναφέρουν ότι οι αδελφοί Κονιαλίδη,ιδιοκτήτες των τάνκερ "Καλλιρρόη" και "Αντιόπη", έχουν συνεταιρισθεί με άλλους επιχειρηματίες όπως ο Ωνάσης και προσπαθούν τώρα να παραλάβουν ένα νέο τάνκερ ονόματι "Αργεντινή" που μόλις κατασκευάστηκε σε σουηδικό ναυπηγείο.
Οι πληροφοριοδότες μάς αναφέρουν ότι το πλοίο θα πλεύσει υπό αργεντινή σημαία και οι ιδιοκτήτες του ασκούν πίεση στην κυβέρνηση της Αργεντινής για να εξασφαλίσει την άδεια των συμμαχικών κυβερνήσεων ώστε να μπορέσει να φθάσει στο Μπουένος Αϊρες. Οι ιδιοκτήτες ελπίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα αποφύγουν τον έλεγχο των συμμαχικών κυβερνήσεων σε ένα πλοίο που ουσιαστικά ανήκει σε έλληνες πολίτες (σ.σ.: εννοεί ότι θα μπορούσε να αποφύγει την αναγκαστική επίταξη για πολεμικές αποστολές)...
... Οι Νίκος και Κωνσταντίνος Κονιαλίδης έχουν δημιουργήσει την εταιρεία Frutos Argentinos μαζί με τον εξάδελφό τους Αριστοτέλη Ωνάση.
Ο Ωνάσης έφυγε από την Ελλάδα ύστερα από έναν μεγάλο οικογενειακό καβγά πριν από 20 χρόνια. Εργάστηκε αρχικά ως βοηθός σε ένα εστιατόριο και στη συνέχεια ως παραπαίδι στο ταχυδρομείο μαζί με τον Νίκο Κονιαλίδη.
Ο οικογενειακός καυγάς διευθετήθηκε όταν ένας φίλος των Ωνάσηδων επισκέφθηκε το Μπουένος Αϊρες μεταφέροντας μήνυμα εκ μέρους του πατέρα του Αριστοτέλη που ήταν καπνέμπορος. Ο εν λόγω "μεσολαβητής" πρόσφερε εκ μέρους του πατέρα του στον νεαρό Αριστοτέλη ποσότητα καπνού για να την πουλήσει στην Αργεντινή. Η πρώτη αυτή αρχική ποσότητα συνοδεύθηκε από άλλες και η επιχείρηση μεγάλωσε, με αποτέλεσμα ο Ωνάσης να εξασφαλίσει ένα συμβόλαιο για την προμήθεια τουρκικού καπνού στην εταιρεία Piccard.
Ο καπνός ερχόταν μέσω της πόλης Γένοβα όπου έμπαινε σε πλοία για την Αργεντινή. Εκεί ο Ωνάσης ανακάλυψε την εξής ιδέα: ραντίζοντας τα φορτία του καπνού με θαλασσινό νερό ενόσω βρίσκονταν στη Γένοβα περιμένοντας τη φόρτωσή τους μπορούσε να παίρνει αποζημίωση από τους ασφαλιστές ισχυριζόμενος ότι καταστράφηκαν από τη θάλασσα κατά τη μεταφορά τους. Οι αποζημιώσεις αποδείχθηκαν ένα πολύ καλό συμπλήρωμα στα νόμιμα κέρδη του. Ορισμένοι υπάλληλοι των ασφαλιστικών εταιρειών ήταν αναμειγμένοι στην υπόθεση ως την στιγμή που κάποιος υπάλληλος τους κάρφωσε. Ο Νίκος Κονιαλίδης βρισκόταν εκείνες τις ημέρες στη Γένοβα και πέρασε ένα διάστημα στη φυλακή.
Ο φάκελος της υπόθεσης εστάλη στην Ελλάδα αλλά "χάθηκε" χάρη στη στενή σχέση του Ωνάση με έναν υπουργό της ελληνικής κυβέρνησης ονόματι Μιχαλόπουλος.
Χάρη στην επιρροή τού εν λόγω υπουργού, ο Ωνάσης διορίστηκε πρόξενος της Ελλάδας στο Μπουένος Αϊρες και όταν ταξίδευε τον αντικαθιστούσε ο Νίκος Κονιαλίδης. Ο διορισμός απεδείχθη ιδιαίτερα κερδοφόρος γιατί ως πρόξενος μπορούσε να εξασφαλίζει μεγάλα ποσά σε συνάλλαγμα με την επίσημη τιμή και στη συνέχεια να τα πουλάει με σημαντικό κέρδος στη μαύρη αγορά που ανθούσε την εποχή εκείνη.
Γύρω στο 1932 ο Ωνάσης και ο εξάδελφός του ξεκίνησαν τη δική τους ναυτιλιακή εταιρεία αγοράζοντας δύο πλοία από την καναδική κυβέρνηση, τα οποία ονόμασαν "Ωνάσης - Πηνελόπη" και "Ωνάσης - Σωκράτης". Το 1934 αγόρασαν ένα πλοίο από την κυβέρνηση της Ουραγουάης, το οποίο ύστερα από λίγο καιρό... χάθηκε έξω από τις ακτές της Γένοβας...
... Το 1941 ο Ωνάσης είχε πλέον αρκετά πλοία στην κατοχή του υπό παναμαϊκή σημαία. Η αμερικανική κυβέρνηση απαίτησε να τεθούν υπό τον έλεγχο των υπηρεσιών της,απειλώντας μάλιστα ότι θα τα κατασχέσει. Ο Ωνάσης προσπάθησε να τα πουλήσει αλλά οι αμερικανικές αρχές το απαγόρευσαν.
Ενα από τα τάνκερ που είχε παραγγείλει ο Ωνάσης βρέθηκε ημιτελές στη Σουηδία όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν τη γειτονική Νορβηγία. Ο Ωνάσης το πούλησε αλλά οι αγοραστές ακύρωσαν το συμβόλαιο όταν οι Γερμανοί απαγόρευσαν την αναχώρησή του από το ναυπηγείο».
Ο Ωνάσης δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις με την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση που βρισκόταν στο Κάιρο στη διάρκεια του πολέμου. Οταν μάλιστα έχασε τη θέση του προξένου, ενεπλάκη σε μια σκληρή διαμάχη με τον εκπρόσωπό της στην Αργεντινή, που μετετράπη σε πληροφοριοδότη των αμερικανικών υπηρεσιών. Η έκθεση του Γραφείου Ερευνών ανέφερε συγκεκριμένα: «... Οταν η ελληνική κυβέρνηση και ο βασιλεύς διόρισαν τον Δενδραμή ως πρέσβη στην Αργεντινή, εκείνος διόρισε τον βοηθό του πρόξενο.Ενοχλημένος που έχασε την κερδοφόρα θέση, ο Ωνάσης άρχισε μια αδίστακτη καμπάνια εναντίον του Δαρδαμή με πενιχρά αποτελέσματα στο Μπουένος Αϊρες αλλά σημαντικά αποτελέσματα στους φτωχότερους Ελληνες του Μοντεβίδεο».
Ενα συμπληρωματικό σημείωμα που έφθασε στο γραφείο του Χούβερ αποκάλυπτε ότι μια από τις πηγές που εμφάνιζαν τον Ωνάση ως προχιτλερικό ήταν ο ίδιος ο Δαρδαμής:«Σύμφωνα με πληροφορίες από τον έλληνα πρέσβη ο ύποπτος υποστηρίζει τις δυνάμεις του Αξονα».
Ο έλληνας μεγιστάνας Αριστοτέλης Ωνάσης γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1906 στη Σμύρνη, σε σχετικά εύπορη για την περιοχή και την εποχή εκείνη οικογένεια. Ήταν το δεύτερο παιδί των γονιών του. Είχε προηγηθεί η Άρτεμις, δυο χρόνια πριν.
Ο πατέρας του Σωκράτης Ωνάσης ήταν ένας από τους πλουσιότερους καπνέμπορους και επιχειρηματίες της Σμύρνης. Η μητέρα του Πηνελόπη Δολόγλου παντρεύτηκε στα 17 της χρόνια, αλλά πέθανε νέα στα 33 της. Έξι μήνες μετά, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε την Ελένη, από την οποία ο Αριστοτέλης απέκτησε δύο αδελφές, τη Μερόπη και την Καλλιρρόη.
Η γιαγιά του, Γεσθημανή, ήταν πολύ θρήσκα και ονειρευόταν για τον εγγονό της να γίνει παπάς. Από μικρός ήταν παπαδάκι και του άρεσε να μαθαίνει απ’ έξω τους βυζαντινούς ψαλμούς. Ξεστράτισε, όμως, ως μαθητής, παρότι φοίτησε στα καλύτερα σχολεία.
Μεγαλώνοντας έκανε ένα ελκυστικό κορμί, που το επεδείκνυε με καμάρι στα κορίτσια. Είχε δύναμη, τόλμη, διασυνδέσεις και λεφτά... Δωροδοκούσε τους υπαλλήλους των σχολείων του, αγόραζε τσιγάρα που τα κάπνιζαν με τους φίλους του, καβγάδιζε συχνά κι έλεγε ψέματα για πλάκα. Όμως, ήταν αγαπητός για τα ελαττώματα και τις απερισκεψίες του, το πνεύμα του και φυσικά τα χρήματά του. Ήταν τακτικός πελάτης σε οίκο ανοχής και είχε τις πρώτες του εμπειρίες από τη δασκάλα του των γαλλικών, την πλύστρα της οικογένειάς του και μια παντρεμένη Τουρκάλα.
Με τη Μικρασιατική καταστροφή, ο πατέρας του βρέθηκε στη φυλακή. Η επιχείρησή τους περιήλθε στα χέρια των Τούρκων και η αποθήκη τους κάηκε. Μην έχοντας άλλη επιλογή, ο Αριστοτέλης αποφάσισε να ξενιτευτεί για να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη για εκείνον και την οικογένειά του.
Ο Α. Ωνάσης το 1932 (26 ετών)
Ήταν 16 ετών όταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στην Ελλάδα. Αρχικώς έμεινε σε μία υπαίθρια κατασκήνωση και μετά σε δωμάτιο κοντά στην αποβάθρα. Λίγο αργότερα επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και τον Αύγουστο του 1923 ξεκίνησε με 250 δολάρια για την Αργεντινή.
Στο Μπουένος Άιρες έκανε διάφορες δουλειές: Λαντζιέρης, υπάλληλος σε πλυντήριο, νυχτοφύλακας. Όταν η Βρετανική Τηλεφωνική Εταιρία προσέλαβε ανειδίκευτο προσωπικό πήγε κι αυτός ως νυκτερινός τηλεφωνητής. Κρυφακούγοντας τις συνομιλίες, αποσπούσε χρήσιμες πληροφορίες και τις αξιοποιούσε καταλλήλως. Έτσι, ίδρυσε μια μικρή επιχείρηση εισαγωγής καπνού και κατασκευής σιγαρέτων, την οποία διαφήμιζε πετώντας άδεια πακέτα στους πολυσύχναστους σταθμούς της πόλης.
Όταν ήρθε ξανά στην Ελλάδα, γνωρίστηκε με τον υπουργό Ανδρέα Μιχαλακόπουλο και χάρη σ' αυτόν επέστρεψε στο Μπουένος Άιρες με καινούργιο ελληνικό διαβατήριο και τον τίτλο του ειδικού Ακολούθου. Είχε, όμως, και την αργεντινή υπηκοότητα.
Το 1931 έγινε αναπληρωματικός πρόξενος και το 1932 άρχισε ν' ασχολείται με τη ναυτιλία. Αρχικά αγόρασε ένα εμπορικό πλοίο 7.000 τόνων, που ήταν διαλυμένο και βυθίστηκε αγκυροβολημένο στο Μοντεβίδεο από φουρτούνα. Στη συνέχεια αγόρασε 6 καναδέζικα πλοία. Τα δυο πρώτα του στόλου του τα ονόμασε «Πηνελόπη Ωνάση» και «Σωκράτης Ωνάσης» προς τιμήν των γονιών του.
Ο γάμος με τη Τζάκι Κένεντι
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, εκτός των άλλων ικανοτήτων και χαρισμάτων που είχε, ήταν ικανός για κάτι που πολύ λίγοι στον πλανήτη μπορούν να πουν πως το έχουν: διέθετε ένα σχεδόν αλάθητο ένστικτο, το οποίο τον καθοδηγούσε κατευθείαν στο σημείο όπου υπήρχε μια καινούρια ευκαιρία για εκείνον. Έτσι, διέβλεψε τη βιομηχανική επανάσταση και το ρόλο του πετρελαίου. Παρήγγειλε το πρώτο τάνκερ στον κόσμο, 15.000 τόνων, και το ονόμασε «ΑΡΙΣΤΟΝ». Η άνοδος της ναυτιλίας ήταν αλματώδης και ο Ωνάσης αγόραζε διαρκώς νέα μεγαλύτερα τάνκερ.
Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταλείπει το Λονδίνο και εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη. Εκεί γνώρισε την άνοιξη του 1943 τη 16χρονη κόρη του μεγάλου έλληνα εφοπλιστή Σταύρου Λιβανού, Αθηνά, και την ερωτεύτηκε. Τρία χρόνια αργότερα παντρεύτηκαν κι εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι, Στις 30 Απριλίου 1948 απέκτησαν τον γιο τους Αλέξανδρο και στις 11 Δεκεμβρίου 1950 το δεύτερο παιδί τους, τη Χριστίνα, η οποία γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη.
Στη δουλειά του συνέχεια επινοούσε νέα κόλπα. Υπέγραφε μεταφορές κάρβουνου με πλοία που δεν είχε, μεταφορές πετρελαίου με πλοία που ακόμα δεν είχαν ναυπηγηθεί. Παρ' όλα αυτά, μεγάλες εταιρίες πετρελαίου, όπως η Μόμπιλ, η Σοκόνι και η Τεξάκο, προτιμούσαν να υπογράφουν μακροπρόθεσμα σταθερά συμβόλαια μαζί του, παρά να πονοκεφαλιάζουν με άλλους.
Πριν από τον καθένα συνειδητοποίησε το οικονομικό θαύμα της Γερμανίας μετά τον πόλεμο. Παρ' ότι η συμφωνία του Πότσδαμ του 1945 απαγόρευε στους Γερμανούς να ναυπηγούν πλοία πάνω από 15.000 τόνους, ο Ωνάσης σκέφθηκε τα φαλαινοθηρικά. Καμιά συμφωνία δεν απαγόρευε τις μετατροπές. Αυτή την εποχή διάλεξε και το Μόντε Κάρλο για έδρα των επιχειρήσεών του. Το 1953 σχεδόν όλο το Μονακό ήταν δικό του. Την ίδια χρονιά βάφτισε στο Αμβούργο το μεγαλύτερο τάνκερ του κόσμου με το όνομα Τίνα Ωνάση. Ωστόσο, οι σχέσεις με τη σύζυγό του δεν ήταν ιδανικές...
Το 1956 γνωρίστηκε με τον βρετανό πρωθυπουργό Ουίστον Τσόρτσιλ. Ένθερμος υποστηρικτής των Ελληνοκυπρίων και του Μακάριου, δεν δίστασε να τους υπερασπισθεί ανοιχτά, ενώ η Κύπρος βρισκόταν υπό βρετανική κατοχή.
Το 1957 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τον ενθάρρυνε να αναλάβει τη μικρή επιζήμια αεροπορική εταιρία Τ.Α.Ε. Την απέκτησε για 2.000.000 δολάρια, τη μετέτρεψε σε «Ολυμπιακή Αεροπορία» και την ανέπτυξε σε αεροπορική εταιρεία των πέντε Ηπείρων. Ήδη είχε περί τις 70 εταιρίες σ' όλο τον κόσμο, όλοι τον πρόσεχαν, τον θαύμαζαν και τον ζήλευαν. Όταν πίστεψε ότι κατόρθωσε όσα ήθελε, αγόρασε τον Σκορπιό, ένα νησάκι στο Ιόνιο, το οποίο μετέβαλε σε θερινή διαμονή του.
Το 1958 συνάντησε τη διάσημη ελληνίδα σοπράνο Μαρία Κάλλας. Η γνωριμία τους αυτή εξελίχθηκε τα επόμενα χρόνια σ' ένα φλογερό ειδύλλιο, που ποτέ όμως δεν κατέληξε σε γάμο.
Από τη ζωή του έλληνα μεγιστάνα πέρασαν κατά καιρούς πολλές ακόμα διάσημες γυναίκες, όπως η Τζεραλίν Σπερκλς -βαθύπλουτη κληρονόμος περιουσίας ζάχαρης που εθεωρείτο η πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο, η Εύα Περόν, η Μέριλιν Μονρόε, η Γκλόρια Σουανσόν και η Γκρέτα Γκάρμπο.
Η αντίστροφη μέτρηση για τον Αριστοτέλη Ωνάση άρχισε στις 22 Ιανουαρίου του 1973, όταν ο γιος του Αλέξανδρος τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη συντριβή του αεροσκάφους του στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Τα τραύματα στον εγκέφαλο ήταν σοβαρότατα κι έπειτα από ιατρική σύσκεψη και με τη συγκατάθεση του πατέρα του οι γιατροί αφαίρεσαν τη μηχανική υποστήριξη. Ο ίδιος δεν πίστεψε ποτέ ότι ο μοναχογιός του σκοτώθηκε σε ατύχημα και πρόσφερε 1 εκατομμύριο δολάρια σε όποιον έδινε πληροφορία ότι επρόκειτο για σαμποτάζ.
Το Δεκέμβριο του 1973, με την πτώση της παγκόσμιας αγοράς τάνκερ, οι ζημίες για τον Αριστοτέλη Ωνάση ανέρχονταν σε 12,5 εκατομμύρια δολάρια. Το διυλιστήριο στο Νιου Χαμσάιρ έκλεισε και στις 15 Ιανουαρίουτου 1975 επέστρεψε την «Ολυμπιακή Αεροπορία» στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος την εθνικοποίησε.
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε ήδη χάσει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή. Προσβλήθηκε από μυασθένεια, μία νόσο που σιγά - σιγά εξασθενεί το μυϊκό σύστημα, κι αποσύρθηκε στο ιδιωτικό του νησί, τον Σκορπιό. Οι καλύτεροι γιατροί του κόσμου δυστυχώς δε μπόρεσαν να κάνουν τίποτε για τον άλλοτε παντοδύναμο Σμυρνιό, που τελικά έσβησε στις 15 Μαρτίου του 1975, στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Παρισιού.
Μοναδική κληρονόμος της αμύθητης περιουσίας του σήμερα είναι η εγγονή του Αθηνά, γόνος της Χριστίνας Ωνάση και του Τιερί Ρουσέλ. Η μοναχοκόρη του Αριστοτέλη Ωνάση βρέθηκε νεκρή το 1988 στο μπάνιο της, με αδιευκρίνιστα τα αίτια του θανάτου της. Η μητέρα των παιδιών του Τίνα βρέθηκε επίσης νεκρή στο κρεβάτι της, λόγω υπερβολικής χρήσης βαρβιτουρικών, ενώ η δεύτερη σύζυγός του Τζάκι πέθανε το 1994 από καρκίνο.
